św. Karol Boromeusz


TROSKA DUSZPASTERSKA AŻ DO ŚMIERCI


Nie obce Karolowi było także umiłowanie dla sztuki. Interesował się on szczególnie architekturą i muzyką, jako dziedzinami ważnymi i praktycznymi dla samego Kościoła. Uwielbiał dzieła Palestriny. Sam dobrze grał na lutni i wiolonczeli.

Zdawał sobie sprawę, iż Kościół obok muzyki, powinien tez posiadać godną oprawę architektoniczną. W swoim rzymskim kościele nominalnym, św. Praksedy, nakazał przebudowę portyku, odnowił fasadę i korpus nawowy świątyni. Podobno dzięki jego inspiracji Michał Anioł przekształcił antyczne termy w kościół poświęcony Matce Boskiej Anielskiej (S. Maria degli Angeli).

Jako arcybiskup Mediolanu, jak pisze Giussano, odwiedzał kościoły znajdujące się w mieście  i w całej diecezji. Nakazywał budowę nowych budynków, restaurował stare. Dbał bardzo o bogactwo wyposażenia każdej ze świątyń. Boromeusz wydał nawet drukiem specjalną broszurkę, w której dokładnie określał jak powinien być zaaranżowany i dekorowany ołtarz.

Przebywając jeszcze w Rzymie, koordynował swego wikariusza, Nicolo Ornamento, w zakładaniu seminarium. W 1565 roku założone zostało seminarium przy Porta Tcinese, przy parafi S. Vito al. Carrobio, przeniesione z czasem od wygodniejszego gmachu przy Porta Nuova.

Często wizytował seminaria, szczególnie podczas egzaminów. Dawało mu to możliwość weryfikacji poziomu nauczania w tych placówkach. Podobnie czynili inni biskupi, współpracujący z Boromeuszem, np. Agostino Valier, który powołał seminarium w Weronie.

Ważną fundacją było Collegio Helvetico, założone w Mediolanie w 1579 roku, które Boromeusz oddał pod opieką Oblatom. Już wcześniej św. Karol został mianowany protektorem dla ludności katolickiej, zamieszkującej siedem szwajcarskich kantonów. W 1567 roku wizytował tamte tereny i rok później powołał seminarium w Locarno.

Karol Boromeusz zmarł w wieku 46 lat w 1584 roku. Wyniszczył się pokutą i częstymi postami. Długie godziny w nocy poświęcał na modlitwę. Często ograniczał swoje posiłki do kawałka chleba i wody. W przeczuciu śmierci udał się na rekolekcje do sanktuarium Męki Pańskiej w Varallo. Tam zachorował na febrę. Półprzytomnego arcybiskupa przewieziono  do Mediolanu, gdzie zmarł. W 1610 roku papież Paweł V dokonał uroczystej kanonizacji Karola Boromeusza. Ciało św. Karola spoczywa obecnie w krypcie katedry mediolańskiej w kryształowej trumnie. Jego serce zostało natomiast przeniesione do rzymskiego kościoła San Carlo al Corso.

Stał się wzorcem do naśladowania przez wszystkich duchownych i jednym  z najbardziej popularnych „bohaterów” epoki potrydenckiej. Swoimi czynami, szczególnie bohaterską troską o pomoc potrzebującym zyskał wielką miłość Mediolańczyków. Jego osoba stała się wzorcowym przykładem chrześcijańskiego miłosierdzia. Obrazowa forma jego kultu wyprzedza datę kanonizacji. W 1610 roku J. Giussano wydał w Rzymie „Vita di S. Carlo Borromeo”, natomiast w roku 1612 Bascape napisał biografię świętego „De vita et rebus gestis Caroli Borromei”. Po 1610 roku na tereny Italii, a później całej Europy, powstawały liczne kościoły, tytułowane jego imieniem, wspomnieć można choćby trzy rzymskie koscioły pod jego wezwaniem: San Carlo al Corso, San Carlo ai Catinari oraz San Carlo alle Quattro Fontane. Na terenie Lombardii, a niebawem i całej Europy, jego postać i czyny stały się bardzo popularnym motywem ikonograficznym, co postaram się przedstawić w mojej pracy.


Autor: Michał Hankus

Redakcja: Grzegorz Galant